Onze Vloot

_____________________________________________

Voor ik verder ga, zal ik voor de iets minder goed ingewijden in het kort uitleggen wat een TVF is. TVF staat voor het fraaie Nederlandse woord tijdvermenigvuldigingsfactor. Alleen de Duitse taal kan hier tegenop en kent ook van dit soort mooie woorden. Bij de SKV is een wedstrijdje varen een vast onderdeel van de natte evenementen. Maar zoals iedereen weet vaart een 10 m Lemsteraak (meestal) sneller dan een 6.65 m Grundel. Toch willen schippers van deze en van andere scheepstypen tegen elkaar wedstrijdvaren om zo uit te maken wie het meeste uit zijn of haar schip wil halen. Om zulke uiteenlopende toch op een ‘eerlijke’ manier tegen elkaar te laten varen wordt de gezeilde tijd van een wedstrijd voor ieder van de schepen na afloop vermenigvuldigd met een factor (soort handicap). Vandaar de naam tijdvermenigvuldigingsfactor of kortweg TVF.

Zo’n TVF kun je krijgen door je schip te laten meten door een daartoe opgeleide meter van de KNWV. Hierbij worden een aantal belangrijke maten van je schip opgemeten, zoals zeiloppervlak en lengte op de waterlijn. Tevens wordt er een berekening gemaakt van de waterverplaatsing van het schip op basis lengte waterlijn, breedte op de waterlijn en wat andere maten. In sommige gevallen wordt het schip zelfs gewogen.

In de praktijk blijkt dat slechts een kleine minderheid van de SKVR-schepen ook daadwerkelijk gemeten is. Om precies te zijn 7%. Toch vinden de mensen die niet de kosten en de moeite nemen om hun schip te laten meten het ook leuk om af en toe een wedstrijdje te varen. Daarom is een jaar of 12 geleden een lijst in gebruik genomen waarin voor alle type SKVR-schepen een TVF waarde staat gegeven die dat schip ongeveer zou hebben, wanneer het schip ook daadwerkelijk gemeten was. In deze lijst kon je bijvoorbeeld aflezen wat een typische TVF zou zijn voor een 8.10 m Vollenhovense Bol met Botterfok en Kluiver. Het mooie van dit systeem is dat je ongemeten schepen kunt laten varen tegen schepen met een echte meetbrief en hierbij aansluiting houdt bij het handicapsysteem van de KNWV.

Toch bleek de laatste tijd dat deze lijst van typische TVF’s soms wel erg grote verschillen toonde met de TVF van gemeten schepen. Daarom heeft het bestuur besloten dat het tijd werd om deze lijst eens helemaal tegen het licht te houden. Hierbij bleek internet een  geweldig voordeel te bieden. Alle geldige (niet verlopen) meetbrieven zijn gewoon op internet te vinden. Als je daarnaast een Excel-spreadsheet hebt waarmee je een TVF kunt uitrekenen, dan kun je niet alleen bestaande meetbrieven narekenen, maar ook de TVF uitrekenen van ieder schip. Het enige wat je nog nodig hebt zijn de juiste maten. Het gaat hierbij om zaken als: gewicht, zeiloppervlak van de fok, grootzeil en kluiver, diameter en type van de schroef, lengte op de waterlijn, etc., etc. In principe is het dan mogelijk om voor ieder scheepstype een typische TVF te berekenen. In de praktijk bleek dit lastiger te zijn dan het hier beschreven staat. Er bleek bijvoorbeeld geen enkele Grundel te zijn met een geldige meetbrief. Dus ik had ook geen beschikking over standaardmaten van Grundels. Gelukkig schoten hierbij twee boeken van Jan Kooijman te hulp. Namelijk het boek waarin alle Gipon-ontwerpen staan en het boek met 10 platbodem jachten. Vooral het eerste boek was een zeer waardevolle bron van informatie, want hierin bleken van bijna alle door Gipon ontworpen schepen de benodigde maten te vinden. In de praktijk bleek het nog steeds lastig te zijn, maar gelukkig schoten de kennis van Jan Kooijman en Ted van Rijnsoever zelf te hulp op punten die niet in beide boeken of in geldige meetbrieven genoemd werden. Hiermee bleek het uiteindelijk mogelijk om een nieuwe lijst te maken. Deze is hierbij afgedrukt. De werking is vrij eenvoudig. Je zoekt in de linker kolom het juiste scheepstype op. Dan staat in de 4^e kolom een typische TVF vermeld in de uitvoering met grootzeil, stagfok en 3- of  4-blads vaste schroef. Heeft het schip een botterfok i.p.v. een stagfok, dan moet er wat bij opgeteld worden. Deze toeslag staat in de kolom onder botterfok in duizendsten vermeld. Op de zelfde manier kunnen toeslagen opgezocht worden voor een Kluiver en de diverse bijzeilen.

Door de aanpak van het uitrekenen van TVF’s op basis van standaard waardes die ongeveer gelden voor de vloot van onze schepen hebben we in ieder geval een lijst gekregen die goed aansluit bij gemeten schepen. De fanatieke wedstrijdzeiler moet zich echter realiseren dat ook dit systeem zijn beperkingen heeft. Deze vallen uiteen in twee soorten:

·         ieder SKV-schip zal net iets afwijken van de gekozen standaard maten

·         een 100% eerlijk handicapsysteem bestaat niet en ook het handicapsysteem van de KNWV kent zijn beperkingen

Om maar met de tweede soort te beginnen. Een echte TVF houdt geen rekening met: kwaliteit van de zeilen, gladheid van de romp, kwaliteit van het scheepsontwerp, kwaliteit van de tuigage, waterdiepte, golfhoogte. Dit zijn zaken die een behoorlijke invloed kunnen hebben op de snelheid van een schip en ook bij een gemeten schip buiten beschouwing blijven.

Daar komt dus de eerste categorie nog bovenop. De een heeft zijn schip veel zwaarder uitgerust dan de ander. De tuigage zou in de loop der jaren best wel wat anders geworden kunnen zijn dan Gipon het 40 jaar geleden ontworpen heeft. Zo kwam ik bij de gemeten schepen een enorme variëteit tegen in kluiveroppervlaktes. Je gaat dan maar uit van een soort gemiddelde waarde. De nieuwe lijst houdt wel rekening met zaken als het type schroef. Ook wordt rekening gehouden met bekende verschillen in masthoogtes. Zo is bekend dat er van de 7 m Staverse Jol en van de 8 m Zeeuwse Schouw een variant is met een een hoog en met een laag tuig.